به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، حوادث شهری در کلان‌شهرهایی مانند مشهد موضوعی غیرقابل اجتناب است؛ در این میان، وقوع حوادث تلخی مانند حادثه پلاسکو در تهران و یا آتش‌سوزی برج سلمان در مشهد هشدارهایی جدی جهت اهمیت دادن بیشتر به تجهیز، آموزش و آمادگی سازمان آتش‌نشانی در شهرها بود تا در صورت بروز حوادثی از این دست، بتوانند در کمترین زمان ممکن از بروز فاجعه جلوگیری کنند.
آتش‌نشانی به عنوان شغلی که به واسطه فداکاری پرسنل خود همیشه در تمام کشورها از دید مردم دارای جایگاه و احترام خاصی بوده بیش از پیش نیازمند توجه مدیریت شهری است. با همین محور و پیرامون وضعیت تجهیزات و میزان آمادگی این سازمان با آتشپاد حسن جعفری؛ مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی مشهد گفت‌وگو کرده‌ایم که آن را در ادامه می‌خوانید:
تسنیم: ابتدا آماری از نیروی انسانی مشغول در سازمان آتش‌نشانی مشهد بدهید.
جعفری: در حال حاضر در حوزه نیروی انسانی ۱۳۰۰ نفر نیرو در اختیار سازمان آتش‌نشانی مشهد هستند؛ تعداد ۱۰۰ نفر از این افراد، در حوزه ستادی و ۱۲۰۰ نفر دیگر در بخش عملیاتی مشغول به فعالیت و خدمت‌رسانی هستند. البته این تعداد شامل نیروهای بخش خصوصی نیز می‌شود. نیمی از این افراد، در شیفت‌های بیست و چهار ساعته و نیمی دیگر در شیفت‌های ۴۸ و ۲۴ مشغول فعالیت هستند که آن هم به دلیل کمبود نیروی انسانی است که با کم کردن زمان استراحت مجبور به جبران آن شده‌ایم.
تسنیم: کمبود نیروی انسانی به چه میزان است؟
جعفری: حدود ۴۰۰ نفر دیگر باید به سازمان اضافه شوند تا کادر نیروی انسانی ما تکمیل شود.
تسنیم: این آمارها با احتساب بخش خصوصی است؟
جعفری: تعداد این افراد کم است. حدود ۴۰۰ نفر هستند که هم اینک مشغول به فعالیت هستند.
تسنیم: و چه زمان این کمبود نیرو مرتفع خواهد شد؟
جعفری: منتظر تعیین تکلیف بکارگیری نیروهای بخش خصوصی و اعلام استعلامات وزارت کشور و شورای شهر هستیم تا مشخص شود باید نیروی مورد نیاز آتش‌نشانی از بخش خصوصی تامین شود و یا از طریق بکارگیری نیروهای مورد استخدام شهرداری.
تسنیم: تجهیزات آتش‌نشانی مشهد به چه اندازه است؟ کمبودهای این حوزه را نیز بگوئید.
جعفری: مجموعاً ۱۵ هزار قلم تجهیزات امدادی و اطفایی در اختیار داریم و باید بگویم تقریباً به همین میزان کمبود داریم.
تسنیم: یعنی شما با نیمی از امکانات در حال انجام عملیات هستید؟
جعفری: بله؛ در بحث استاندارد میزان تجهیزات معیارهای مختلفی همچون جمعیت و وسعت جغرافیایی مدنظر است که بر پایه همین استانداردها ما تنها ۶۰ درصد تجهیزات مورد نیاز عملیاتی را در اختیار داریم.
تسنیم: شرایط تجهیزات لجستیک آتش نشانی مشهد چگونه است؟
جعفری: در حوزه ماشین آلات و وسائط نقلیه، در حدود ۸۰ درصد نیاز ما تامین است. ۲۸۰ دستگاه ماشین اعم از سبک و سنگین در اختیار سازمان آتش نشانی مشهد است.کلیه خودروهای آتش‌نشانی در داخل کشور تولید می‌شوند و ما از حیث تولید ماشین‌آلات امداد و نجات و کنترل حریق کاملاً خودکفا هستیم اما از آن‌جایی که خودروسازها تا به حال واردراتی نداشته‌اند در زمینه تولید شاسی مخصوص خودورهای امداد و نجات مشکل داریم و شاسی‌های به کاررفته در خودروهای تولید داخل همان شاسی‌های تغییر کاربری داده شده خودروهای باری است و کارایی لازم را در این زمینه ندارند. اما پیرامون دیگر تجهیزات ماشین‌ها مانند پمپ‌های آب و… استاندارد هستند.
تسنیم: تمامی تجهیزات شما استاندارد جهانی است؟
جعفری: بیش از ۹۵ درصد تجهیزات امدادی سازمان آتش‌نشانی از کشورهای پیشرفته خریداری و وارد ایران می‌شود زیرا در ایران اصلاً تکنولوژی ساخت آن وجود ندارد به همین دلیل عمدتاً از کشورهای اروپایی که استاندارد بالایی در این حوزه دارند تامین می‌شود. در این حوزه به اندازه کافی ریسک بالا وجود داد و دیگر تجهیزات ناایمن قرار نیست ریسک کار را بیشتر کند.
تسنیم: در حوزه امکانات شهری در مشهد، شرایط برای عملیات و امدادرسانی چگونه است؟
جعفری: یکی از مهمترین و کاربردی‌ترین تجهیزات مورد نیاز ما در حوزه شهری، شیرهای هیدرانت آتش‌نشانی است که در حال حاضر مجموعاً ۷۵۰ شیر در سطح شهر مشهد موجود است. حدود ۷۰۰ عدد از این شیرها نیز طی ۱۰ سال اخیر توسط سازمان آتش نشانی نصب شده است. البته برابر قانون، سازمان آب و فاضلاب شهری مکلف به تامین و نصب این شیرها متناسب با توسعه شهری در سطح شهر است اما این اتفاق نیفتاده و آن‌ها نیز دلایل خودشان را دارند.
تسنیم: پس این شیرها در سطح شهر مشهد به اندازه کافی نیست؟
جعفری: در سطح شهر مشهد حداقل در همین لحظه نیاز به بیش از ۱۰۰۰ شیر هیدرانت است که تا امروز اقدامی در جهت افزایش این شیرها صورت گرفته نشده است.
تسنیم: اهمیت این شیرهایی که شما روی آن تاکید دارید چه اندازه است؟
جعفری: هر شیر هیدرانت برابر یک ایستگاه آتش‌نشانی کارایی دارد.
تسنیم: و لابد این کمبود در عملیات‌ها با اعزام ماشین‌های بیشتر جبران می‌شود؟
جعفری: اگر مانند بسیاری شهرهای اروپایی شیر هیدرانت به اندازه کافی در سطح شهر نصب باشد – با استاندارد تقریباً یک شیر به ازای هر ۹۰ تا ۱۰۰ متر- دیگر نیازی به حمل آب توسط ماشین‌های آتش‌نشانی نیست که این خود مدت زمان رسیدن به محل حادثه را کاهش می‌دهد. در بسیاری از کشورها ماشین آتش‌نشانی فقط پمپ حمل می‌کند و به محض رسیدن به حادثه با اتصال به شیر هیدرانت آب مورد نیاز تامین می‌شود.
مسلماً وجود این تجهیزات، کمک شایانی به افزایش توان عملیاتی می‌کند. کیفیت یک عملیات بسته به امکانات عملکردی ما یعنی نیروی انسانی، ماشین آلات و تجهیزات هرچه به سمت استانداردها برود، توان عملیاتی ما را افزایش خواهد داد. اما محدودیت‌های شهری نیز وجود دارد.
تسنیم: حجم ماشین‌های آبرسان در مقایسه با این شیرها چگونه است؟
جعفری: اگر حجم متوسط یک ماشین آتش‌نشانی را ۴۰۰۰ لیتر آب فرض کنیم، در محل حادثه این آب به صورت میانگین در حدود ۲ دقیقه تخلیه خواهد شد. در صورت شدت داشتن حریق، حداقل به ۶ تا ۱۰ خودرو با همین حجم آب نیاز داریم تا حریق کنترل شود. چنانچه شیر هیدرانت وجود داشته باشد ما دیگر این محدودیت را نخواهیم داشت.
تسنیم: شرایط جانمایی ایستگاه‌های آتش‌نشانی در مشهد چگونه است؟
جعفری: به نکته خوبی اشاره کردید؛ در بخش ایستگاه‌ها در حال حاضر ۴۹ ایستگاه فعال داریم و یک ایستگاه هم در حال ساخت است. ولی نیاز مشهد تعداد ۶۲ ایستگاه است یعنی در نقاط مختلف شهر مجموعاً ۱۲ ایستگاه آتش‌نشانی کمبود داریم. برخلاف آن‌چه تصور عموم است، بیشتر کمبود ما در برخوردارترین مناطق شهری مشهد است. در منطقه یک مشهد تنها یک ایستگاه داریم در حالی که استاندارد این منطقه ۵ ایستگاه است. از طرفی در منطقه بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی نیز به دلیل تراکم بالا و ساخت و سازهای بلندمرتبه هتلی و اقامتی و نیز تراکم جمعیت، کمترین امکانات و بیشتر مشکلات را داریم. یکی از اصلی‌ترین مشکلات ما تهیه زمین مورد نیاز در این دو منطقه است تا بتوانیم ایستگاه‌های مورد نیاز را مستقر کنیم که تا به امروز محقق نشده است.
تسنیم: و حاشیه شهر؟
جعفری: ما در حاشیه شهر ارائه خدمات آتش‌نشانی پوششی ۹۰ درصدی دارد. بیشترین ایستگاه در بافت پیرامونی حاشیه شهر مستقر شده در این حوزه هیچ مشکلی نداریم.
تسنیم: بنابراین بیشترین مشکلات معابر در بافت فرسوده و پر جمعیت مشهد است؟
جعفری: متاسفانه همان طور که اشاره کردید بیشتری مشکلات ما در بافت فرسوده اطراف حرم و منطقه قدیمی‌ساز مشهد است. به لحاظ کم عرض بودن معابر و استاندارد نبودن رویه ضوابط ساخت و ساز شهری، محدودیت‌های عملیاتی برای ما ایجاد می‌شود. با وجود این‌که در این منطقه هتل‌ها و مراکز اقامتی مرتفعی احداث شده اما کوچه‌های کم‌عرض و باریک منتهی به این مجموعه‌ها هرگونه امدادرسانی را مختل می‌کند. از طرفی مشکل دیگر تامین پارکینگ در این محدوده است. خیلی مواقع برای رسیدن به منطقه حریق مجبور هستیم ماشین ها را تک به تک از خیابان جابجا کنیم و این موضوع زمان زیادی هدر می‌دهد.
تسنیم: در مورد حوادث جدی و گسترده‌ای مانند برج سلمان یا هتل روتانا، انتقادات زیادی به تجهیزات و نحوه عملکرد و یا عدم هماهنگی وارد شد که به نظر شما به همین موضوع بر می‌گردد؟
جعفری: دقیقاً؛ هتلی که همین اواخر در این محدوده دچار حادثه شده بود در این بافت بود و امکان دسترسی ما به فضای پشت هتل که حریق در آن‌جا ایجاد شده بود به دلیل عرض کم، نبود و عملاً ماشین‌های ما در یک سمت و حریق در سمت مخالف بود و امکان کنترل وجود نداشت زیرا بالابرهای ما هم حتی امکان عملیات و باز شدن نداشتند.
