بیوگرافی فیدل کاسترو
فیدل کاسترو با نام کامل فیدِل آلخاندرو کاسترو روث در ۱۳ اوت سال ۱۹۲۶ (۲۱ مردادماه ۱۳۰۵) در شهر بیران، در استان اورینته کوبا و در خانواده‌ای مرفه به دنیا آمد. خانواده او اسپانیایی‌هایی بودند که به امید آینده‌ای بهتر به کوبا مهاجرت کرده بودند و پدرش با سرمایه‌گذاری در خط آهن کوبا به کار نقل و انتقال شکر در کوبا مشغول شد و از وضعیت مالی خوبی برخوردار شد.
او بعد از گذراندن دوره ابتدایی در مدارس کاتولیک روستا، به مدرسه‌ای خصوصی در سانتیاگوی کوبا رفت و تحصیلات خود را به پایان رساند. سپس به هاوانا رفت و از دانشکده حقوق دانشگاه هاوانا فارق التحصیل شد.
فیدل کاسترو رکورددار فرار از ۶۳۸ سوء قصد مختلف است به طوریکه در ۲۰ مکان مختلف جابه جا می‌شد. کمتر کسی می‌دانست که وی کجا می‌خوابد، علاقه زیادی به غواصی در آبهای کارائیب داشت و طی ۴۷ سال در مستند قدرت بودن سخنرانی‌هایی کمتر از چهار پنج ساعت تا ده یازده ساعت نداشت، شوخ طبع و پرطنز بود.
دسته‌ای از او به عنوان مبارز و مرد انقلاب و قدرت یاد می‌کنند که مرگش آنها را متاثر می‌کند اما دسته‌ای دیگر مرگ او را پایانی بر دیکتاتوری حاکم بر کوبا می‌دانند.
آغاز فعالیت‌های سیاسی
مهم‌ترین خصلت سیاسى فیدل در آن زمان عقاید و نظرات ضد آمریکایى او بود هرچند هنوز با نام یک مارکسیست از وی یاد نمی‌شد.
در سال ۱۹۵۱ فیدل به عضویت حزب اصلاح طلب ارتدوکس درآمد و از طرف حزب خود وارد انتخابات براى حضور در مجلس عوام شد و درست پیش از انتخابات ژنرال “فولجنیکو باتیستا”، طی یک کودتای خونین قدرت را در دست گرفت. بسیاری از گروه‌های سیاسی کوبا برای مخالفت و براندازی دیکتاتوری باتیستا بسیج شدند که در این میان فیدل رهبری ۱۶۰ شورشی را بر عهده داشت. محاسبات کاسترو در این شورش درست از کار درنیامد.
فیدل و یارانش دستگیر و به جرم اقدام براندازانه علیه حکومت کوبا محاکمه شدند. در مدت دادگاه خود مدام اصرار داشت ثابت کند که برای کمک به برقراری دموکراسی چنین اقدامی انجام داده ولی با این حال مجرم شناخته و به ۱۵ سال زندان محکوم و سپس به مکزیک تبعید شد.
دو سال بعد، باتیستا که قدرت خود را امن و مطمئن می‌دید، دستور عفو عمومی داد و زندانیان سیاسی از جمله فیدل کاسترو از زندان آزاد شدند. کاسترو به همراه برادرش “رائول” به مکزیک رفتند و جنبش ۲۶ جولای را به راه انداختند و به همراه “ارنستو چه گوارا” انقلابی آرژانتینی، ارتش انقلاب را سازماندهی و شروع به عضوگیری کردند.
مخالفت با سیاست‌های آمریکا
آمریکا که منافع خود را در کوبا در خطر می‌دید، تلاش کرد وی را با انجام توطئه‌هایی حمایت شده از سوی سازمان سیا (سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا)، به قتل برساند. دولتمردان واشنگتن حتی با حمایت از چریک‌های ضد انقلاب کوبا، در سال ۱۹۶۱ به فرمان جان اف کندی رییس جمهوری وقت آمریکا حمله‌ای به خلیج خوک‌ها در کوبا انجام دادند که در این حمله نیرو‌های وفادار به فیدل کاسترو ، چریک‌های ضد انقلاب کوبایی را شکست دادند.
در زمان زمامداری کندی بر کاخ سفید همچنین بحران استقرار موشک‌های شوروی در کوبا پیش آمد، که آن بحران از طریق دیپلماتیک و با خروج موشک‌های شوروی از کوبا به طور مسالمت آمیز به پایان رسید. در حالی که احتمال آن نیز می‌رفت که بر سر استقرار موشک‌های شوروی در کوبا جنگی عالمگیر میان دو قدرت بزرگ آن زمان در گیرد.
واگذاری قدرت
در ۳۱ ژوئیه سال ۲۰۰۶ فیدل کاسترو به دلیل انجام یک عمل جراحی در روده بزرگ، قدرت را به طور موقت به برادرش رائول کاسترو واگذار کرد. این اولین باری بود که کاسترو قدرت را موقتا به فرد دیگری انتقال می‌داد.
کتاب “سال‌های اول زندگی من”
برخی از کارشناسان بر این باور هستند که کاسترو در سال ۱۹۲۷ متولد شده است. پیتر جی بورن در کتاب فیدل که در سال ۱۹۸۶ انتشار یافته است به این نکته اشاره می‌کند که سال تولد فیدل کاسترو را ۱۹۲۶ در شناسنامه‌اش ثبت کردند تا او بتواند یک سال زودتر به مدرسه برود. فیدل کاسترو خود در زندگینامه‌اش تحت عنوان “سال‌های اول زندگی من” به این نکته اشاره می‌کند که در سال ۱۹۲۶ متولد شده و می‌نویسد: “من ۲۶ ساله بودم که مبارزه مسلحانه را آغاز کردم، من در روز سیزدهم متولد شدم که نصف عدد ۲۶ محسوب می‌شود… الان که به این مساله فکر می‌کنم به این باور می‌رسم که به احتمال زیاد امری فلسفی درباره عدد ۲۶ وجود دارد.”
سال‌های پایانی فعالیت و زندگی کاسترو
فیدل کاسترو که به مدت ۴۹سال قدرت را در کوبا در دست داشت در تاریخ ۱۷ فوریه ۲۰۰۸ از تلاش برای تصدی یک دوره ریاست جمهوری جدید در کشورش منصرف شد و برادر ۷۶ ساله‌اش رائول کاسترو در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۰۸جانشین وی شد.
مخالفان کاسترو
مخالفان کاسترو از همان ابتدا در یک نکته اتفاق نظر داشتند، اینکه این انقلاب وابسته به شخص کاسترو است و اگر او نباشد انقلاب خیلی زود شکست خواهد خورد. با همین تحلیل از اولین روزهای به قدرت رسیدن کاسترو، نقشه‌های مختلفی برای ترور او طراحی و اجرا شد.
شاید معروف ترین تلاش برای ترور کاسترو همان سیگار برگ معروف باشد. سیگار برگی که دانشمندان سازمان سیا ساخته بودند و به جای تنباکو از مواد منفجره پر شده و قرار بود در صورت کاسترو منفجر شود. تیم محافظان کاسترو این طرح را هم مثل خیلی طرح‌های دیگر کشف و خنثی کردند. اما سیگار برگ انفجاری تنها یکی از نقشه های ترور بود.
نقشه‌هایی که “فابیان اسکالانته” رئیس سابق سرویس‌های امنیتی کوبا تعداد آنها را ۶۳۸ مورد ذکر کرده است. برای همین است که خیلی‌ها عقیده دارند نام فیدل کاسترو باید از نظر تعداد دفعاتی که به جانش سوء قصد شده، در کتاب رکوردها ثبت شود.
کاسترو در رسانه‌های ایران
رسانه‌های ایران پیوسته به کاسترو توجه داشته‌اند. خاطرات شخصی وی با نام “خاطرات شخصی فیدل کاسترو” با ترجمه فارسی علی اکبر عبدالرشیدی در سال ۲۰۱۱ از سوی انتشارات روزنامه اطلاعات منتشر شد. مترجم این کتاب در سال ۱۹۸۵ نیز در جریان برگزاری اجلاس سران جنبش عدم تعهد در زیمبابوه با وی مصاحبه‌ای انجام داد.
کاسترو در این کتاب پرده از ارتباطات پنهان با کندی، معرفی رابطان خود با کاخ سفید و همکاری‌های ناگفته‌اش با سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) برداشته است، اظهار داشت: نویسنده ضمن تأیید نقش پررنگ و فعال کوبایی‌های تبعیدی در آمریکا و مافیا در کاخ سفید، این موضوع را به‌طور مستقیم به مسوولان نامشخصی در نظام سیاسی، امنیتی آمریکا نسبت داده، خودش را از این اتهامات مبری می‌داند. وی در این نوشتار علت گرایش‌های سوسیالیسی خود را تشریح و در عین حال به ناکامی کمونیسم و دلیل شکست آن در انقلاب کوبا تأکید می‌کند.
وصیت‌نامه و فوت فیدل کاسترو
فیدل کاسترو، در وصیت‌نامه‌ی سیاسی خود چنین بیان می‌کند: “انقلاب کوبا دسترنج یک نفر نیست و نمی‌تواند هم باشد. این انقلاب حاصل قهرمانی‌های یک خلق تسلیم ناپذیر است. میلیون‌ها کوبایی آماده‌اند از این انقلاب تا آخرین قطره خون به دفاع برخیزند. هیچ نیرویی در جهان قادر نخواهد بود مقاومت ما را در هم بشکند و استقلال ما را نابود سازد. در کوبا سوسیالیسم و از همه بیشتر سوسیالیسم، ماندگار خواهد بود.”
فیدل کاسترو در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۶ در سن ۹۰ سالگی درگذشت.
