رهبر معظم انقلاب اسلامی امروز در حکمی حجت‌الاسلام والمسلمین سیّد ابراهیم رئیسی را به‌عنوان تولیت آستان قدس رضوی علیه السلام منصوب کردند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی امروز در حکمی حجت‌الاسلام سیّد ابراهیم رئیسی را به‌عنوان تولیت آستان قدس رضوی علیه السلام منصوب کردند.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی در سال 1339 در مشهد مقدس متولد شده و مسئولیت‌هایی همچون معاون اول قوه قضائیه، ریاست سازمان بازرسی کل کشور، نخستین دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر کشور، دادستان کل ویژه روحانیت با حکم مقام معظم رهبری، دادستان کل کشور، عضویت در هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری، ریاست شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما و نمایندگی مردم استان خراسان‌جنوبی در مجلس خبرگان رهبری را عهده‌دار بوده است.
زندگی‌نامه حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی تولیت جدید آستان قدس رضوی علیه السلام را در ادامه می‌خوانید.
سید ابراهیم رئیسی در سال 1339 هجری شمسی در خانواده‌ای روحانی در محله نوغان مشهد مقدس دیده به جهان گشود. پدرش از روحانیون مشهد و جدّ مادری‌اش هم روحانی بود. وی از سادات حسینی(ع) است و نسبش از هر دو سو به امام زین‌العابدین، علی‌بن الحسین(ع) می‌رسد. وی پنج‌ساله بود که پدر بزرگوارش به رحمت ایزدی پیوست.
* تحصیلات
پس از پایان تحصیلات ابتدایی در مدرسه جوادیه، طریق پدر را در پیش گرفت و وارد عرصه طلبگی و دروس حوزوی شد. ابتدا وارد مدرسه نواب شد و مدت کوتاهی در آنجا به تحصیل پرداخت و سپس برای گذراندن مقدمات شامل ادبیات، منطق، معانی و بیان به مدرسه علمیه آیت‌الله موسوی‌نژاد رفت.
وی بنا بر تأکید و سنت آیت‌الله موسوی‌نژاد، در همان اوان طلبگی و از سال سوم، تدریس به طلبه‌های تازه‌وارد را آغاز کرد. تحصیل وی در مدرسه آیت‌الله موسوی‌نژاد تا سال 1354 ادامه یافت تا آنکه در این سال، به‌توصیه برادر بزرگ خود، تصمیم گرفت برای ادامه تحصیلات به شهر مقدس قم برود.
در زمان ورود وی به قم، مدارس فیضیه و دارالشفاء با اجبار طاغوت فعالیت نداشتند، و ازاین‌رو وارد مدرسه آیت‌الله بروجردی شد. وی علاوه بر تحصیل در مدرسه آیت‌الله بروجردی، مدتی هم تحت مدیریت آیت‌الله پسندیده، در مدرسه‌ای که به‌طور رسمی زیر نظر دفتر امام(ره) ــ که آن زمان مسئولیتش با اخوی ایشان بود ــ اداره می‌شد، درس خواند.
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی در این مرحله کتاب اصول الفقه را نزد آیت‌الله مروی، لمعتین را محضر آیت‌الله فاضل هرندی، رسائل را نزد آیت‌الله موسوی تهرانی، مکاسب محرمه را خدمت آیت‌الله دوزدوزانی، مکاسب بیع را محضر آیت‌الله خزعلی، خیارات مکاسب را نزد آیت‌الله ستوده و آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی و کفایه را خدمت آیت‌الله سید علی محقق داماد فرا گرفت.
اما اغتنام او از فضای علمی قم، تنها به فراگیری فقه و اصول محدود نماند و او در کنار دروس فقهی، شرح منظومه و فلسفه را نزد آیت‌الله احمد بهشتی و دوره شناخت را محضر آیت‌الله شهید مرتضی مطهری تلمذ کرد و درس نهج البلاغه را نزد آیت‌الله نوری همدانی گذراند.
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی بنا بر علاقه خود، در دوره‌های تفسیر قرآن هم شرکت کرد و به این منظور در جلسات تدریس آیت‌الله مشکینی حاضر بود و از آیت‌الله خزعلی استفاده برد.
* حضور در محافل سیاسی و سوابق مبارزاتی
زمان حضورشان در قم مصادف بود با سالهای پایانی حاکمیت طاغوت بر کشور، در این دوره و خصوصاً از سال 56 که با هتاکی روزنامه اطلاعات وقت به حضرت امام خمینی(ره)، موج جدیدی از اعتراض‌ها از قم آغاز و در سراسر کشور منتشر شد، ایشان در اجتماعات اعتراضی که مبدأ اغلب آنها در قم، مدرسه آیت‌الله بروجردی (مدرسه خان) و مقصد آنها، بیوت علمای عظام بود شرکت می‌کرد، که از جمله مشهور‌ترین این تظاهرات، تجمع 19 دی ماه سال 1356 در برابر منزل آیت‌الله العظمی نوری‌همدانی بود که با تیراندازی عوامل رژیم، به خون کشیده شد.
علاوه بر این، حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی در مدرسه خان (که در دوره بسته شدن فیضیه و دارالشفاء برای طلاب انقلابی مرکزیت داشت) در قالب هسته‌ای از طلاب انقلابی فعالیت می‌کرد.
وی در این دوران فعالیت‌های مبارزاتی خود را در ارتباط با علمای انقلابی که در زندان طاغوت بودند، پی گرفت و در این راستا به‌واسطه رفت و آمد به منزل آیت‌الله مروی، به‌مرور با بزرگانی چون شهید مطهری، بهشتی و مفتح، آقای حکیمی و سایر بزرگان آشنا شد. ایشان در این دوران حضور پراکنده خود در تهران را با فعالیت انقلابی همراه می‌کرد و در تجمع‌هایی چون تحصن علما و روحانیون دانشگاه تهران، شرکت داشت.
* پس از پیروزی انقلاب
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مرحوم شهید بهشتی که از نگرش عمیق حکومتی و تشکیلاتی برخوردار بود، بر آن شد تا با هدف کادرسازی برای تأمین نیازهای مدیریتی نظام تازه‌پا، یک دوره آموزشی برای حدود 70 نفر از طلاب قم که آنها را برای به دوش کشیدن بار مسئولیت‌های مختلف در کشور مناسب تشخیص داده بود، برگزار و آنها را برای پذیرش این مسئولیت‌ها آماده کند؛ حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی یکی از این طلاب برگزیده بود.
در این دوره فشرده که عمدتاً در مدرسه عالی شهید مطهری برگزار می‌شد، شخص شهید آیت‌الله بهشتی، حضرت آیت الله خامنه‌ای و سایرین از جمله مرحوم شهید حسن آیت، آیت‌الله موسوی اردبیلی وغیره به‌صورت هفتگی به تدریس می‌پرداختند.
در روزهای اول استقرار نظام جمهوری اسلامی، همچون برخی مناطق دیگر مرزی در کشور، اخبار خوبی از شهر مسجد سلیمان که پایگاه گروه‌های چپ و مارکسیست بود به گوش نمی‌رسید. این‌گونه شد که حضرت امام(ره) برای ساماندهی اوضاع، آیت‌الله شیخ هادی مروی را به‌عنوان نماینده خود در این شهر منصوب فرمودند. به این ترتیب، حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی به‌دعوت آن مرحوم، برای کمک در کار فرهنگی و اداره شهر همراه با گروهی از طلاب به مسجدسلیمان رفت و کلید ارتباط وی با مجموعه دادسرای انقلاب هم از همان‌جا زده شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی پس از بازگشت از مسجدسلیمان، مجموعه سیاسی ایدئولوژیک پادگان آموزشی صفر ــ دو در شاهرود را تأسیس و برای مدت کوتاهی آن را اداره کرد.
ورود حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی به عرصه مدیریت قضایی از سال 1359 و با حضور در جایگاه دادیاری شهرستان کرج آغاز شد. اما هنوز چند ماهی از این دوره نگذشته بود، که با حکم دادستان کل انقلاب، شهید آیت‌الله قدوسی، دادستان کرج شد.
اوضاع قضایی شهر کرج به‌علت مهاجرت عمومی به این شهرستان نزدیک به پایتخت و مسائل برآمده از محیط امنیتی ــ سیاسی عمومی کشور در اوان شکل‌گیری نظام مقدس جمهوری اسلامی ــ از جمله آغاز جنگ تحمیلی در شهریور 1359 ــ پیچیده بود و اداره آن نیازمند جذب نیروهای فهیم انقلابی و هماهنگی با دیگر مسئولان بود که حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی در طول این دوره 2 سال و اندی (سالهای 59 و 60) به آن اهتمام ورزید.
موفقیت حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی در ساماندهی وضعیت پیچیده این شهر سبب شد تا در سال 1361، همزمان با دادستانی کرج، مسئولیت دادستانی شهر همدان نیز به وی محول شود. به این ترتیب حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی ناگزیر بود تا برای رسیدگی به امور هر 2 حوزه، ایام هفته خود را به دو بخش، تقسیم و پیوسته میان این دو شهر تردد کند.
حضور همزمان حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی در این دو مسئولیت، سه تا چهار ماه ادامه داشت، تا آنکه به‌عنوان دادستان استان همدان معرفی شد و از 1361 تا 1363، به‌مدت 3 سال در این سمت خدمت کرد.
سال 1364، سال آغاز مدیریت قضایی حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی در پایتخت بود و به این ترتیب عهده‌دار سمت جانشینی دادستان انقلاب تهران شد.
با گذشت 3 سال از این تاریخ و در سال 1367، مورد توجه ویژه امام خمینی(ره) قرار گرفت و احکام ویژه (1 و 2 و 3) و مستقیمی برای رسیدگی به مشکلات قضایی در برخی استان‌ها از جمله لرستان، کرمانشاه و سمنان را مستقل از ساختار قوه قضائیه، از بنیانگذار انقلاب اسلامی دریافت کرد. بعد از آن هم امام(ره) چندین پرونده مهم را برای تصمیم قضایی به حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی و آقای نیری محول فرمودند.
بعد از رحلت حضرت امام(ره) و آغاز زعامت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی با حکم آیت‌الله یزدی رئیس وقت قوه قضائیه، به سمت دادستان تهران منصوب شد و از سال 1368 تا 1373 به‌مدت پنج سال این مسئولیت را به‌عهده داشت. پس از آن و از سال 1373 به ریاست سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد و این سمت را تا سال 1383 عهده‌دار بود.
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی از سال 1383 تا سال 1393، به‌مدت 10 سال معاون اول قوه قضائیه بود و از سال 1393 تا کنون نیز دادستان کل کشور است؛ همچنین وی از سال 1391 تا کنون با حکم مقام معظم رهبری به‌عنوان دادستان کل ویژه روحانیت نیز منصوب شدند.
* حضور و عملکرد در مجلس خبرگان رهبری
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی در سال 1385، از طرف جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز و به‌توصیه نخبگان استان خراسان‌جنوبی برای عضویت در چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری، خود را در معرض انتخاب مردم قرار داد و با نظر مثبت بیش از 80 درصد مردم این استان وارد مجلس خبرگان شد.
2 سال پس از حضور در این مجلس، با رأی خبرگان ملت به‌عنوان عضو هیأت رئیسه انتخاب و عضویت وی در این جایگاه تا اتمام دور چهارم، با رأی نمایندگان مجلس خبرگان تمدید شد.
در هیئت رئیسه، مسئولیت بخش اجرایی دبیرخانه را به‌عهده گرفت و علاوه بر آن مسئولیت دفتر تهران که مسئول ارتباط خبرگان با نهاد‌ها و سازمان‌های مختلف است، به وی محول شد. عضویت در کمیسیون آئین‌نامه مجلس خبرگان و عضو منتخبِ کمیته تنظیم بیانیه پایانی تمامی اجلاسیه‌ها در دوره چهارم، از سایر مسئولیت‌های وی در این دوره بود.
حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی در طول دوره چهارم مجلس خبرگان رهبری، عضو و دبیر کمیسیون تحقیق نیز بود.
* سوابق علمی
- سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم
- فوق‌لیسانس حقوق بین الملل خصوصی
- دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی از دانشگاه شهید مطهری
- تدریس متون فقهی سطح عالی و قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزه‌های علمیه تهران و دانشگاه‌ها
* تألیفات و آثار
الف: کتب در دست انتشار
- تألیف کتاب درباره ارث بلاوارث در فقه و حقوق
- تألیف کتاب درباره تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق
- کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش قضایی)
- کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش اقتصادی)
- کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش عبادی)
- تألیف کتاب سیر تحول در نظارت و بازرسی
ب: مقالات و سخنرانی علمی ارائه‌شده
- تعدد اسباب مسئولیت
- بیع فاسد و اقسام آن
- مفهوم رهن
- مدیریت کارآمد
- نظارت اثربخش
- تأثیر متقابل تصمیمات قضایی و اقتصادی
- جایگاه نظارت و یازرسی در اسلام
- عدالت و تأثیر آن بر سبک زندگی
* سوابق مدیریتی و سیاسی
- انجام مأموریت‌های ویژه قضایی در مناطق مختلف کشور با حکم امام خمینی(ره)
- عضویت در هیئت امنای ستاد اجرایی فرمان امام(ره) ــ موضوع اموال در اختیار ولی فقیه ــ به‌مدت 10 سال از سوی مقام معظم رهبری
- معاون اول قوه قضاییه به‌مدت 10 سال
- ریاست سازمان بازرسی کل کشور به‌مدت 10 سال
- دادستان انقلاب اسلامی تهران
- نخستین دبیر ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر کشور
- دادستان انقلاب اسلامی استان همدان
- عضو هیئت عالی گزینش کشور
- مشارکت در تأسیس دفا‌تر حزب جمهوری اسلامی در جنوب خراسان به‌دستور آیت‌الله دکتر شهید بهشتی
- مؤسس حوزه علمیه فاطمة الزهرا(س) خواهران در تهران (کوی نصر)
* مسئولیت‌های کنونی
- دادستان کل ویژه روحانیت با حکم مقام معظم رهبری
- دادستان کل کشور
- رئیس شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما
- عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز تهران
- نماینده مردم استان خراسان جنوبی در مجلس خبرگان رهبری.
