اگر می‌خواهید قدم در دره‌ای بگذارید که مملو از درختانی با ساق و برگ و گل و شکوفه ارغوانی رنگ است، می‌توانید همین امروز راهی «دره ارغوان» شوید. بی‌مانندترین رویشگاه طبیعی درختچه‌های ارغوان ایران را می‌توانید در «جنگل ارغوان طرقبه» پیدا کنید.
«ارغوان دره» در فاصله چهار کیلومتری «طرقبه» و در مسیر «طرقدر» به روستای «کلاته آهن» قرار دارد. از انتهای محله طرقدر در طرقبه، وارد مسیری می‌شوید که شما را به روستای «کلاته آهن» می‌رساند. قبل از رسیدن به روستای «کلاته آهن»، مسیری آسفالته به دره‌ای باز و پهن منتهی می‌شود که همان «دره ارغوان» است.
اگر به انتهای دره بروید، چند چشمه جوشان آب را نیز خواهید دید. این را هم بدانید که اهالی طرقبه از شاخه‌های منعطف ارغوان، سبدهایی در رنگ و شکلهای مختلف می‌بافند. اسم این صنعت دستی، «سبدبافی» یا «ارغوان بافی» است و هنر دیرینه طرقبه‌ای‌هاست. اگر به ارغوان دره سفر کردید، یادتان باشد، یکی از سبدهای بافته شده از شاخه‌های ارغوان را هم بخرید تا هم یادگاری از دره ارغوان داشته باشید و هم به صنایع دستی منطقه، کمک کرده باشید. در سفر به دره ارغوان، مثل سفر به هر طبیعت دیگر، مراقب باشید تا حضور شما، آسیبی به منطقه وارد نکند.
جنگل ارغوان طرقبه بی نظیرترین رویشگاه درختچه ارغوان در کل کشور می باشد (شورای عالی سازمان جنگلها) این رویشگاه که در بهار با گلهای ارغوانی رنگ خودنمایی می کند تنها با حفاظت و پاک نگه داشتن آن توسط عموم جامعه ادامه بقا خواهد داشت.
درخت ارغوان را بیشتر به عنوان گیاه زینتی می‌کارند. ارغوان درختی گلدار است که بیشتر به صورت درختچه می‌باشد اما ارتفاع آن گاهی به ۱۲ متر نیز می‌رسد. برگ‌های ارغوان به شکل قلب، بدون کرک و دارای کناره‌های صاف است. گلهای این درخت در اوایل بهار در گروه‌های ۳ تا ۶ تایی روی شاخه‌ها و حتی روی ساقه اصلی، پیش از رشد برگ‌ها پدید می‌آیند و چون تعداد آن‌ها بسیار زیاد است، منظره زیبایی به درخت می‌دهد. در هنگام شکوفایی درخت ارغوان، در حالی که شاخه‌ها هنوز بدون برگ هستند، گلهای خوشه‌ای و صورتی رنگ آن به حالت آویخته ظاهر می‌شوند و سپس برگ‌های سبز و قلبی شکل آن، شاخه‌ها را زینت می‌بخشد. وقتی عمر گل‌ها به پایان می‌رسد، بذرها در داخل محفظه‌هایی به نام نیام، قرار گرفته و تمام طول سال روی شاخه‌ها باقی می‌مانند.
نکته جالب این است که گل گیاه ارغوان خوراکی است و مزه‌ای ترش دارد از این رو در برخی کشورها، گل ارغوان را به همراه سالاد مصرف می‌کنند یا در برخی از غذاها به عنوان چاشنی استفاده می‌کنند.
ارغوان در خاک‌های آهکی پرقوت بهتر رشد می‌کند، در برابر خشکی بسیار مقاوم است و به تابش مستقیم نور خورشید نیاز دارد. ویژگی مهم ارغوان این است که این درخت هر کجا که آب کم و خاک نامطلوب است، سبز می‌شود و محیط زیست منطقه را حیات دوباره می‌بخشد.
منبع : دانشنامه مشهد
