در روزهای ابتدایی سال جدید شاهد پلمب ۲ شهربازی سرپوشیده واقع در ۲ مجتمع تجاری مشهد از سوی اداره‌کل استاندارد خراسان‌رضوی بودیم، اقدامی که واکنش‌ها و اظهارنظرهایی متفاوت را در پی داشت.
هر از چند گاهی شاهد انتشار اخباری با موضوع حادثه در شهربازی‌ها و مراکز تفریحی و آسیب‌دیدگی کودکان و یا بزرگسالان در این مجموعه‌ها بر اثر نقص فنی، فرسودگی یا غیراستاندارد بودن وسایل تفریحی هستیم.
در سال‌های اخیر با پیشرفت‌های فنی و نیز تقویت نظارت در شهرهای بزرگ تقریباً احتمال وقوع این اتفاقات به صفر رسیده، شروع چالش استانداردسازی مجموعه‌های تفریحی در مشهد را باید پلمب وسایل تفریحی کوهستان پارک شادی مشهد بدانیم که با عدم تصحیح آن توسط بهره‌بردار و مقاومت متولیان امر تا به امروز همچنان پلمپ باقی مانده است.
اهمیت ایمنی و استانداردسازی این مکان‌ها که تعدادشان به بیش از ۳۰ شهربازی سرپوشیده و روباز در مشهد می‌رسد و شرایط ویژه این شهر به دلیل پذیرایی از زائران و گردشگران مختلف در طول سال اهمیتی دوچندان می‌یابد؛ موضوعی که شامل مجموعه‌های آبی نیز می‌شود.
طبق مصوبه سازمان ملی استاندارد، هر مرکز تفریحی سرپوشیده یا روباز برای تاسیس باید مجوز فعالیت از موسسه استاندارد دریافت کند و تجهیزات قبل و حین نصب و راه‌اندازی طبق مقررات سازمان ملی استاندارد؛ نماینده شرکت‌های بازرسی تحت نظارت و تایید این سازمان مورد بازسی قرار بگیرد.
شاید از ابتدایی‌ترین موارد استاندارد در این مجموعه‌ها بتوان به نصب گواهینامه استاندارد روی هر دستگاه و در دید عموم، داشتن دوربین‌های مداربسته برای هر دستگاه، نصب تجهیزات به سیستم اتصال زمین (مخصوص دستگاه‌های برقی)، تأیید آتش‌نشانی برای تجهیزات شهربازی سرپوشیده، عبور تمامی سیم‌ها و کابل‌های دستگاه از درون لوله‌های محافظ هادی برق و همچنین داشتن جعبه کمک‌های اولیه، سیستم اطفاء حریق، حصارکشی اطراف دستگاه برای هر وسیله به ارتفاع حداقلی یک متر و فاقد میله‌های افقی، داشتن تابلو محدودیت‌های بهره‌برداری برای هر دستگاه و تربیت اپراتور آموزش‌دیده از حداقل مشخصات استاندارد تجهیزات شهربازی نام برد.
برچسب استاندارد کجاست؟
یک خانواده ایلامی که با دیدن تبلیغات یکی از مجتمع‌های تجاری کودکان خود را برای تفریح به شهربازی سرپوشیده این مجموعه رسانده‌اند در پاسخ به اهمیت ایمنی در این مکان‌ها می‌گویند: در شهرهای کوچک‌تر، مجموعه‌هایی این‌چنین سرپوشیده و مجهز وجود ندارد. ما برای همین در بدو ورود به مشهد از آن‌جایی که شنیده بودیم چند شهربازی سرپوشیده وجود دارد به مرکز خرید اینجا آمدیم تا ضمن خرید؛ بچه‌ها هم بتوانند از بازی در این شهربازی لذت ببرند.
پدر خانواده ادامه میدهد: نمی‌دانستم این مجموعه‌ها هم ممکن است استاندارد لازم را نداشته باشند؛ هرچند در این مجموعه که ما هستیم همه چیز بسیار نو و مرتب به نظر می‌رسد و ماموران وسیله‌ها خیلی اوقات بیشتر از ما مراقب کودکانی که سوار وسایل‌اند هستند؛ برای همین اصلاً در بدو ورود درباره استاندارد بودن وسائل یا مشاهده برچسب استاندارد بر روی وسایل تحقیقی نکردیم و گمان هم نمی‌کنیم باقی والدین این کار را بکنند. از نظر ما و خیلی افراد دیگر همین که مجموعه، در حال ارائه خدمات است یعنی مسئولان وسایل و مجموعه را استاندارد تشخیص داده‌اند. اصلاً این برچسب استاندارد که شما می‌گویید در کجای وسایل نصب می‌شود؟
ایمنی برای سرمایه‌گذار مهم‌تر است
سرمایه‌گذار یکی از این شهربازی‌های پلمب شده پیرامون پلمب شهربازی سرپوشیده خود می‌گوید: سرمایه‌گذاری ما در این مجموعه چند میلیاردی بوده و تمامی وسائل بازی با توجه به وارداتی بودن آن در همان گمرک تائیدیه استاندارد اخذ کرده‌اند. شرکت بهره‌بردار نیز شرکت مجوزدار و قانونی بوده که این شهربازی را تجهیز و بهره‌برداری کرده است. اگر بخواهد اتفاقی در این شهربازی بیفتد من به عنوان سرمایه‌گذار مسلماً لطمه اقتصادی بیشتری می‌بینم؛ پس مطمئن باشید همه چیز در بهترین حالت ممکن خودش است.
متصدیان وسایل نیز با توجه به کاربری کودکان از آن تمام حواس و تمرکزشان بر ایمنی کودکان است. حالا این که در همان روزهای ابتدایی سال که با سیل زائر و مسافر روبرو هستیم و از بهترین زمان‌های رونق اقتصادی این مجموعه است؛ اداره استاندارد تصمیم می‌گیرد به دلیل چند ایراد جزئی کل مجموعه را پلمب کند بی‌توجهی به سرمایه گذاری من و امثال من است. واقعاً نمی‌شد تا بعد از تعطیلات صبر کرد و سپس این برخوردها انجام شود؟ حالا هزینه‌های نگهداری و اجاره به کار، چگونه باید حقوق پرسنل خود را بدهم؟
در حوزه استاندارد تجهیزات تفریحی چشم‌پوشی نداریم
علیرضا جمیع؛ مدیرکل استاندارد خراسان‌رضوی اما در توضیح اقدام اداره‌کل استاندارد در پلمب دو شهربازی سرپوشیده در مشهد گفت: درباره اخذ گواهینامه استاندارد شهربازی‌های مستقر درون مجتمع‌های تجاری باید گفت غالباً در طول مراحلی که ساخت و نصب این تجهیزات انجام می‌شود، اداره استاندارد در جریان امور قرار نمی‌گیرد.
مدیرکل استاندارد خراسان رضوی ادامه میدهد: هرچند طبق روال قانونی برای اخذ پایان کار و مجوز بهره‌برداری یک مجتمع تجاری باید به شهرداری مراجعه کنند. شهرداری نیز در صورت وجود وسائل تفریحی؛ موضوع را به ما برای بررسی ارجاع میدهد تا با بررسی تجهیزات تفریحی و اعمال استانداردسازی؛ مجموعه مذکور بتواند تائیدیه استاندارد را اخذ و نهایتاً مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
وی می‌گوید: این پروسه دقیقاً مشابه پروسه تائیدیه گواهی استاندارد برای آسانسور ساختمان‌ها است. اما متاسفانه در مجتمع‌های تجاری این پروسه شکل نمی‌گیرد یا در مواردی بدون اخذ پایان‌کار و بهره‌برداری، مالک اقدام به راه‌اندازی مجموعه میکند.
وی افزود: سال گذشته در همین راستا نامه‌ای به اتاق اصناف زدیم تا مدیران مجتمع‌های تجاری را مکلف به معرفی مجموعه‌های تفریحی و وسائل بازی خود برای اخذ استاندارد معرفی کند. این نامه به مجتمع‌های تجاری نیز توسط اتاق اصناف ابلاغ شد اما بازهم شاهد اقدامی از سوی آن‌ها نبودیم. هر چند در برخی مجتمع‌ها ممکن است شهربازی وجود نداشته باشد و صرفاً چند وسیله تفریحی مستقر شده باشد که باز هم پروسه بر همین روال است.
جمیع افزود: با توجه به عدم توجه مجتمع‌های تجاری، اداره‌کل استاندارد مجبور شد راساً وارد موضوع شده و اقدام به شناسایی مجموعه‌های تفریحی و شهربازی‌ها کند. در حال حاضر نیز تقریباً صددرصد این مجموعه‌ها و مجتمع‌های تجاری مشهد توسط کارشناسان اداره کل استاندارد بازدید شده است.
مدیرکل استاندارد خراسان رضوی در پاسخ به این موضوع که پیمانکار برخی شهربازی‌های قدیمی و در حال فعالیت در مشهد با شهربازی‌های پلمب شده یکی است و چطور ممکن است وسائل یک مجموعه مورد تائید اداره استاندارد و دیگری نباشد؛ اظهار داشت: تجهیزات و استانداردسازی شامل چند مرحله است. در مرحله اول ساخت استاندارد وسیله است. حالا اگر تولید داخل باشد یا به صورت وارداتی باشد که نیازمند گواهینامه استاندارد ساخت است. برای نصب و بهره‌برداری نیز باید گواهینامه استاندارد اخذ کنند. مورد اول تقریباً حل شده که اگر وارداتی هستند که استاندارد وسیله در همان گمرگ تائید شده و یا در داخل تولید شده‌اند که واحدهای تولیدی این وسائل اکثراً دارای گواهینامه استاندارد تولید هستند. مشکل بیشتر این مجموعه‌ها در نحوه نصب و بهره‌برداری از وسیله است.
جمیع همچنین به گلایه‌های مدیران مجموعه‌های فوق مبنی بر پلمب مجموعه در نوروز این‌گونه واکنش نشان داد و گفت: از قبل از نوروز به شهربازی‌های سرپوشیده، شهربازی‌های روباز و باقی مجموعه‌ها اخطارها داده شده و همه مدیران مجموعه‌ها از مشکلات و نواقص مجموعه تحت امر خود خبر داشته‌اند.
وی ادامه میدهد: با فرارسیدن نوروز نیز طرح‌های نظارت نوروزی ما تشدید می‌شود. دلیل استانداردسازی کاهش احتمال خطر و وقوع حادثه است. در ایام نوروز با افزایش تعداد استفاده‌کنندگان از دستگاه‌های غیراستاندارد این احتمال خطر افزایش می‌یابد. ما در این بازه سخت‌گیری و جدیت بیشتری داشته و خواهیم داشت. پلمب این گونه نبوده که به صورت آنی صورت بگیرد بلکه حاصل چندین نوبت بی‌توجهی به اخطارهای ما بوده است.
مدیرکل استاندارد خراسان رضوی همچنین پیرامون روال راه‌اندازی مجدد مجموعه‌ها گفت: صاحبان مجموعه‌های پلمب شده باید در سامانه تجهیزات سازمان استاندارد فهرست تجهیزات خود را به صورت تک‌تک ثبت کنند؛ سامانه به صورت خودکار شرکت بازرسی را تعیین میکند؛ شرکت‌های بازرسی ما در ایام تعطیل هم مقرر شد در صورت ثبت درخواست به این مجموعه‌ها مراجعه و رفع نقص و گواهی استاندارد صادر شود که تا این لحظه اقدامی از سوی مجموعه‌ها صورت نگرفته است.
جمیع در پاسخ به میزان غیراستاندارد بودن تجهیزات در شهربازی‌های پلمب شده بیان داشت: در حوزه تجهیزات تفریحی قانون صفر و یک داریم یعنی یا وسیله گواهینامه استاندارد دارد و یا ندارد و این که چه میزان استاندارد است یا نیست، اصلاً معنایی ندارد.
وی افزود: وضعیت شهربازی‌های روباز در مشهد کاملاً عادی و در بازدیدهای دوره‌ای شهربازی‌هایی مانند سپاد یا پارک ملت با توجه به استقرار تجهیزات سنگین و حساسیت دوچندان ما بر این وسائل؛ در حال حاضر تمامی وسائل این مجموعه‌ها دارای استاندارد لازم هستند.
منبع:تسنیم
