گذر برجام از مجلس

با 161 رأي موافق، 59 رأي مخالف، 13 رأي ممتنع  جزئيات طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوري اسلامي ايران در اجراي برجام تصويب شد و اين طرح از ايستگاه بهارستان عبور کرد. روز گذشته زنگ آغاز جلسه علني مجلس با دستور بررسي جزئيات طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوري اسلامي ايران در اجراي برجام  درحالي توسط علي لاريجاني نواخته شد که  پيش از آن نمايندگان در جلسه غير علني با رئيس مجلس نحوه جمع بندي و رسيدگي به اين طرح را بررسي کرده بودند.

در آغاز جلسه علني که  راس ساعت 8:30  برگزارشد حسين سبحاني نيا نخستين پيشنهاد خود درخصوص اينکه  عبارت به خصوص در زمينه خلع سلاح هسته‌اي رژيم صهيونيستي به بند 1 اين طرح اضافه شود را مطرح کرد که درنهايت با216 رأي موافق، 5 رأي مخالف، 8 رأي ممتنع، از مجموع 243 نماينده حاضر به تصويب رسيد.اما در اين ميان بين جواد جهانگيرزاده و مهرداد بذرپاش در جايگاه هيئت رئيسه مشاجره اي لفظي ايجاد شد  که با فريادهاي  محمود نبويان، اسماعيل کوثري، عليرضا زاکاني، علي‌اصغر زارعي و جواد کريمي‌قدوسي همراه بود.درحالي که به نظر مي رسيد  منتقدان تلاش دارند هيئت رئيسه را مجاب کنند تا به خواندن طرح ادامه ندهد در نهايت محمد حسين فرهنگي آن را قرائت کرد ودرادامه  پيشنهاد بعدي از سوي جواد جهانگيرزاده مبني براينکه  در بخشي از بند 2 عبارت “به‌خاطر اجراي برجام و يا غير آن”اضافه شود، قرائت شد که اين پيشنهاد نيز  با 209 رأي موافق، 7 رأي مخالف، 12 رأي ممتنع از مجموع 246 نماينده حاضربه تصويب رسيد.

به دنبال تصويب اين پيشنهاد  حميد رسايي شتابان به جايگاه هيئت رئيسه رفت و با فرياد خطاب به لاريجاني گفت:‌ چرا نمي‌گذاريد صحبت کنيم؟ اين اقدام رسايي واکنش  لاريجاني را در پي داشت اما پس از آن  مهرداد بذرپاش عضو هيئت رئيسه برخلاف آيين‌نامه داخلي مجلس ميکروفن خود را روشن کرد و خطاب به لاريجاني ايرادداشت که شما نمي خواهيد اجازه دهيد که نمايندگان صحبت کنند؟‌

در ادامه پيشنهادي در بند 3 مبني براينکه ” دولت بايد ظرف مدت 4 ماه برنامه خود را براي اجراي برجام جهت تصويب به شوراي عالي امنيت ملي ارائه دهد” به راي گذاشته شد که  با رأي موافق 204 نماينده به تصويب رسيد و  پس از آن نيز پيشنهادي در بند 9 براي رفع ابهام مطرح شد و عنوان”در چارچوب قوانين” به بخشي از اين بند اضافه شد.در اين ميان لاريجاني با بيان اينکه  پيشنهادها بسيار زياد است و نمي‌توانيم همه آنها را مطرح کنيم از فرهنگي عضو هيئت رئيسه  خواست تا متن طرح را با اصلاحات ايجاد‌شده، قرائت کند اما زماني که  فرهنگي مي خواست  طرح نمايندگان را قرائت کند ، حميد رسايي درحالي که با فرياد اعلام مي کرد شما اجازه نداريد بخوانيد بالاي سر فرهنگي در جايگاه هيئت رئيسه حاضر شد و سعي داشت تا مانع قرائت طرح بشود.به دنبال آن مهدي کوچک‌زاده، نماينده تهران نيز خود را به جايگاه سخنرانان رساند و با تندي به فرهنگي گفت:‌ چه چيزي را مي‌خوانيد؟، اسماعيل کوثري نماينده ديگر نيز با حضور در جايگاه هيئت رئيسه با عتاب از لاريجاني خواست تا طرح قرائت نشود. درحين قرائت طرح توسط فرهنگي جواد جهانگيرزاده و مهرداد بذرپاش همچنان در جايگاه هيئت رئيسه با هم درگيري لفظي داشتند و همهمه درصحن علني به گوش مي رسيد.قرائت طرح اين سخن لاريجاني مبني براينکه 250 نماينده در جلسه حضور دارند بنابراين طرح را به همراه بندها و تبصره‌هايش در ميان نمايندگان به رأي مي‌گذاريم باعث شد تا همهمه و فرياد معترضان به اين اقدام بيشتر شود.

درحالي که کوچک‌زاده فرياد مي زد : « اين طرح لاريجاني، حجازي و شمخاني است نه طرح نظام و رهبري»  تعداد قابل ملاحظه اي از نمايندگان منتقد گرداگرد عراقچي و تخت روانچي را گرفته بودند اما عليرضا زاکاني رئيس کميسيون برجام که خود از منتقدان برجام بود، با  اشاره دست، نمايندگان را دعوت به آرامش مي کرد و از آنها مي خواست درصندلي هاي خود مستقر شوند. دراين ميان گريه علي اصغر زارعي نماينده تهران و ابراز گلايه به اعضاي تيم مذاکره کننده هسته اي موضوعي بود که بيش از همه خودنمايي مي کرد.

همچنين به گزارش ايرنا؛ مهدي کوچک زاده در تذکر آيين نامه اي در جلسه علني روز سه شنبه مجلس اظهار داشت: تمام اين مجلس تابع رهبر معظم انقلاب است و اين تملق نيست. «بي بي سي»، «وي او اي» و «من و تو» و دست نشاندگان داخلي آنها بدانند که اين دويست و چند نفري که امروز به اين طرح راي دادند که ظرف بيست دقيقه بود چه آنهايي که راي ندادند يک حجت داشتند . آن دويست و چند نفر بنا بر نقل هايي که شد به اين باور رسيدند که آقا اين گونه مي خواهد اما من هنوز به اين نتيجه نرسيده ام.عضو کميسيون آموزش و تحقيقات خاطرنشان کرد: همه دنيا بداند هيچ اختلافي در مجموعه وابستگان به اين نظام وجود ندارد. وي ادامه داد: نمي شود اين را لاپوشاني کرد که دويست پيشنهاد درباره طرح اجراي برجام وجود داشت . در اينجا آقاي باهنر اعلام کرد که شب گذشته آقاي لاريجاني، شمخاني و آقاي حجازي رئيس دفتر رهبر معظم انقلاب که هر3 براي ما محترم هستند جلسه داشتند ولي من ومايي که به اين طرح راي نداديم فکر مي کنيم مجموع نظرات اين سه نفر نمي تواند نظر رهبري باشد.

لاريجاني در پاسخ به کوچک زاده گفت : اولا من اين موضوع را اصلاح کنم که هيچ بحث رهبري مطرح نبوده و اين که شما مي فرماييد رهبري، ايشان هيچ نقشي در اين قضيه نداشتند و اين موضوع، تصميم مجلس است. وي ادامه داد ما با هم صبح نشستيم صحبت کرديم، چرا موضوعات را به رهبري وصل مي کنيد . اصل فرمايش شما درست است که همه کساني که در اين قضيه راي مثبت و منفي دادند همگي افتخار مي کنند که ولي امرشان حضرت امام خامنه اي است و در اين ترديدي وجود ندارد.رييس مجلس ادامه داد: درباره اين موضوع خودمان نشستيم صحبت کرديم و نبايد به جاي ديگر ربط داد. ما خودمان دو گروه نشستيم و صحبت کرديم، ديديم مصلحت کشور اين است که اين طرح، برجام را قيد مي زند. يعني قيودي براي اجراي آن قائل مي شود و اين به مصلحت کشور است.

در همين حال زارعي در گفتگو با «نسيم» در خصوص حواشي ايجاد شده گفت: شب گذشته جلسه اي به منظور هماهنگي براي بررسي جزئيات اين طرح ، در محل شوراي عالي امنيت ملي با آقاي شمخاني و با حضور بنده و آقايان جلالي، زاکاني و بروجردي برگزار شد. در اين جلسه قرار بر اين شد تا جلسه بررسي طرح در صحن علني به نحوي اداره شود تا مجموعه نظرات و پيشنهادات در راستاي شاکله طرح پيش رود ولي جلسه طبق آيين نامه اداره شود. وي با بيان اينکه اعتراضم در جلسه در خصوص همين روند توضيح داده شده، تاکيد کرد: واقعا اين روشي که به کارگيري شد برايم غير قابل هضم بود، چرا که اگر در جلسه ديشب (دوشنبه شب) حضور نداشتم شايد باور مي کردم که روش صورت گرفته روش خوبي است. چون در جلسه ديشب (دوشنبه شب) حضور يافتم مي گويم که قرار بر اين بود تا مجلس مطابق روال عادي خود و طبق آيين نامه در مورد طرح برجام عمل کند و حتي توصيه مسئولين کشور در جلسه اين بود که طبق آيين نامه عمل شود و بررسي طرح موافق و مخالف داشته باشد. وي همچنين گفت: البته توصيه مسئولين کشور بر اين بود که مجلس آرام باشد و مشکلي در جلسه پيش نيايد ولي توصيه آنها اين نبود که بدون توجه به نظرات نمايندگان فوري و ظرف ده دقيقه بحث را جمع کنيم.پس از مدتي  نمايندگان معترض در صندلي‌هايشان جاي گرفتند و يکباره فضاي  مجلس مملو از فرياد دو ـ دو(مخالف)،  چهار ـ چهار(موافق)بود. با راي گيري طرح و تصويب آن با 161 رأي موافق، 59 رأي مخالف، 13 رأي ممتنع از مجموع 250 نماينده حاضر و شروع مجدد اعتراض منتقداني چون حميد رسايي و مهدي کوچک زاده،‌ محمدجواد ظريف وزير امور خارجه، عباس عراقچي و مجيد تخت‌روانچي، معاونان وزير امور خارجه با مشايعت کمال الدين پيرموذن نماينده اردبيل  صحن مجلس را ترک کردند. پس از راي گيري به رغم آنکه رئيس جلسه اعلام ورود به دستور رسيدگي به گزارش کميسيون شورا ها و امور داخلي کشور را مطرح کرده بود و عملا مجلس با تصويب طرح يک فوريتي از برجام عبور کرده بود رسايي با دست گرفتن برگه‌اي که بر روي آن نوشته بود‌ «اين قانو‌ن شکني رسمي است، مجلس فرمايشي نيست» اعتراض خود را از مصوبه مجلس با فرياد اعلام کرد. ‌ مهدي کوچک‌زاده نيزبا فرياد به سمت محل استقرار خبرنگاران رفت و رو به خبرنگاران گفت: «اين صداي رهبر انقلاب نبود. مجلس جاي تصميم‌گيري شمخاني، حجازي و لاريجاني شده است.» به دنبال آن آرام آرام  واکنش هاي منتقدان فرو نشست و دستور کار بعدي مجلس مورد رسيدگي قرار گرفت اما مهدي کوچک زاده صحن مجلس را ترک کرد و ترجيح داد باقي انتقاداتش را در جايگاه خبرنگاران مطرح کند.وي با بيان اينکه بنده شب گذشته  به باهنر گفتم که اين طرح، نبايد تصويب شود ولي باهنر گفت که اين تصميم نظام است که بايد اين طرح تصويب شود گفت: باهنر در پاسخ به اين سوال من که  از نظر شما نظام کيست؟ گفت که آقايان لاريجاني، حجازي و شمخاني مي‌خواهند اين طرح تصويب شود.همچنين پس از نواختن زنگ پايان جلسه نمايندگان موافق و مخالفان اين طرح هريک با حضور در جمع خبرنگاران از ظن خود در باره اين طرح به ايراد سخن پرداختند.

مهرداد بذرپاش با بيان اينکه درشان مجلس نبود که مهمترين طرح سياست خارجي کشور در عرض يک ربع ساعت بدون توجه به پيشنهادات تصويب شود گفت: نمايندگان منتظر بررسي پيشنهادات بودند تا مردم بدانند نگراني‌هايشان ناشي از بازرسي از مراکز نظامي و برگشت‌پذيري تحريم‌ها چگونه رفع خواهد شد. وي در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص مواضع متفاوت اعضاي فراکسيون اصولگرايان در اين باره با تاکيد براينکه فراکسيون موضع واحدي داشت گفت:  در مدت بررسي طرح ، آقاي حداد عادل در بيمارستان بستري بوده  و به همين دليل نتوانستند در مجلس حضور يابند.

روح‌ا… حسينيان نماينده مردم تهران نيز با بيان اينکه روز يکشنبه در صحن مجلس بنده به صالحي گفتم که اگر من کاره‌اي بودم شما را وادار مي‌کردم قلب رآکتور اراک را که پر از سيمان کرده‌ايد، خالي کنيد و آنگاه شما را آنجا گذاشته و دورتان سيمان مي‌ريزيم گفت: به ظريف و صالحي گفتم اميدوارم آنچه من از برجام برداشت و پيش‌بيني مي‌کنم در کشور رخ ندهد که در صورت وقوع، واکنش من اين خواهد بود.وي همچنين در پاسخ به اين سوال که از اين پس رويکرد مخالفان برجام چه خواهد بود، گفت: منتظريم که اين گل و بلبلي که رئيس‌جمهور وعده داده به وجود آيد و مشکلات کشور حل شود؛ تورم از ميان رفته و از رکود عبور کنيم تا کشور پررفاهي با اين برجام داشته باشيم.حسينيان  در پاسخ به اين سوال که چرا در دولت قبلي که کشور به توافق در آلماتي نزديک شده بود، مجلس اين تحرکات را نداشت، تصريح کرد:  در آن زمان مقرر شد ميزان اورانيوم غني شده 3 درصد را با سوخت 20 درصد معاوضه کنيم که اين به نفع ملت ايران بود  از اين رو همين اشخاصي که امروز مي‌کوشند برجام به تصويب برسد، آن روز با توافق مخالفت کردند که اگر آن اتفاق روي مي‌داد، امروز به اينجا نمي‌رسيديم.وي  با تأکيد بر اينکه اگر مجلس برجام را 100 بار ديگر تصويب کند، آن را خلاف قانون دانسته و تبعيت نمي‌کنم، خاطرنشان کرد: اگر زماني به قدرت برسم، زير برجام خواهم زد.حسينيان همچنين با صدور اطلاعيه‌اي درباره خبرسازي‌ها در مورد تهديد صالحي با بيان اينکه اگر رسانه منطق مخالفان اين معاهده رقت انگيز را نقل مي‌کرد، منطق موافقان و طراحان تحميل قرارداد به مجلس شوراي اسلامي روشن مي‌شد سخن به تذکري برمي‌گردد که در کميسيون امنيت ملي به آقاي ظريف دادم و عين گفته‌ام در کميسيون ضبط شده و موجود است.کاظم جلالي رئيس فراکسيون رهروان ولايت نيز با حضور در جمع خبرنگاران مجلس با تاکيد براينکه با اطمينان مي‌توان گفت که طرح تصويب  برجام، منافع ملت ايران را تامين خواهد کرد در رابطه با پيش بيني وضعيت اين طرح درشوراي نگهبان اظهارداشت: هماهنگي و چکش کاري لازم در اين طرح انجام شده است از اين رو ايرادي به طرح هسته‌اي مجلس نمي‌بينيم که در شوراي نگهبان رفع شود.وي همچنين تصريح کرد:تصميم عاقلانه‌اي گرفته‌ايم، اما اگر آنها (غرب) به تعهداتشان عمل نکنند، دليلي ندارد که ما عمل کنيم؛ محکم ايستاده‌ايم و از حقوق هسته‌اي خود کوتاه نمي‌آييم و اگر مسير جنگ را پيش بروند يا مسير تحريم، محکم ايستاده‌ايم.

1- براساس فتواي رهبر معظم انقلاب اسلامي هيچ دولتي در ايران حق توليد و به‌کارگيري سلاح هسته‌اي را ندارد و دولت موظف است سياست خلع سلاح هسته‌اي جهاني را به‌طور فعال دنبال کند و در کليه تلاش‌هاي بين‌المللي، حقوقي و ديپلماتيک براي نجات بشريت از خطر سلاح‌هاي هسته‌اي و اشاعه آنها، از جمله از طريق ايجاد مناطق عاري از سلاح‌هاي کشتار جمعي به‌ويژه در ايجاد ائتلاف منطقه‌اي خاورميانه عاري از سلاح هسته‌اي به خصوص در زمينه خلع سلاح هسته‌اي رژيم صهيونيستي، فعالانه مشارکت نمايد.

2- پايه برنامه جامع اقدام مشترک بر همکاري و احترام متقابل قرار دارد و هرگونه اقدام مبتني بر فشار و تهديد به هر بهانه‌اي به خاطر اجراي برجام و يا غير آن با تشخيص شوراي‌عالي امنيت ملي موجب تجديدنظر در اين همکاري مي‌شود و لازم است در آن صورت مطابق مصوبات اين شورا اقدامات متقابل در نظر گرفته شود.

3- دولت موظف است هرگونه عدم پايبندي طرف مقابل در زمينه لغو مؤثر تحريم‌ها يا بازگرداندن تحريم‌هاي لغوشده و يا وضع تحريم تحت هرعنوان ديگر را به دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ايران را انجام دهد و همکاري داوطلبانه را متوقف نمايد و توسعه سريع برنامه هسته‌اي صلح‌آميز ايران را سامان دهد به‌طوري‌که ظرف مدت دوسال ظرفيت غني‌سازي کشور به يکصد و نودهزار سو افزايش يابد. شوراي‌عالي امنيت ملي مرجع رسيدگي به اين موضوع مي‌باشد.دولت بايد ظرف مدت 4 ماه برنامه خود را براي اين منظور جهت تصويب به شورا ارائه نمايد.

4- دولت موظف است برنامه هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران را با چشم‌انداز تجاري- صنعتي، از جمله در حوزه غني‌سازي و تحقيق و توسعه منطبق با طرح درازمدت سازمان انرژي اتمي کشور دنبال کند. سازمان انرژي اتمي کشور بايد طرح درازمدت پانزده‌ساله کشور در حوزه غني‌سازي و تحقيق و توسعه را حداکثر ظرف مدت دوماه پس از ابلاغ اين قانون به‌تصويب شوراي‌عالي امنيت ملي برساند و به آژانس بين‌المللي انرژي اتمي ارائه نمايد به‌نحوي که پاسخگوي نياز کشور براي سوخت راکتورهاي قدرت و تحقيقاتي باشد.

5- بازطراحي راکتور آب سنگين اراک و همچنين در صورت ضرورت تبادل ذخاير غني‌شده، منوط به انعقاد قراردادهاي قطعي و مطمئن جايگزين و حصول اطمينان نسبت به اجراي آنها باشد.

6- نظارت‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در چارچوب مقررات بين‌المللي و با رعايت مصالح امنيت ملي کشور که شوراي‌عالي امنيت ملي مشخص مي‌کند، انجام پذيرد و دولت بايد مراقبت نمايد که در مسير اجراي برجام و پس از آن، حفاظت کامل از اسرار و اطلاعات طبقه‌بندي‌شده به‌ويژه در حوزه نظامي و امنيتي صورت گيرد. ميزان همکاري با آژانس منوط به اقدامات احتياطي لازم براي تضمين اين امر، توسط آژانس است. همچنين هيچ‌گونه دسترسي نظارتي آژانس به مراکز نظامي و اشخاص حقيقي به بهانه برجام مجاز نمي‌باشد مگر آنکه موارد به‌صورت جداگانه و با جزئيات به‌تصويب شوراي‌عالي امنيت ملي برسد.

7- دولت و قواي مسلح کشور موظفند به‌منظور حراست از امنيت و منافع ملي کشور و حمايت از متحدين در مقابله با تروريسم، تدابير لازم را نسبت به تقويت توانمندي‌هاي دفاعي جمهوري اسلامي ايران در همه زمينه‌هاي آفندي و پدافندي از جمله هوايي، دريايي، زميني، موشکي و ايجاد پدافند در مقابل حملات هسته‌اي و ساخت پيشران‌ها، باتري‌هاي هسته‌اي، تصويربرداري نوتروني و پزشکي هسته‌اي با قوت و جديت برنامه‌ريزي و انجام دهند.

8- دولت و ساير دستگاه هاي حاکميتي و عمومي موظفند در چارچوب مصوبات شوراي‌عالي امنيت ملي تدابير لازم را در نظر بگيرند تا در اثر اجرايي‌شدن برجام به هيچ‌وجه اجازه فرصت‌طلبي و سوءاستفاده در داخل کشور به آمريکا يا ديگر دولت هاي خارجي داده نشود و فرصتي براي نفوذ يا سوءاستفاده سياسي، اقتصادي، فرهنگي و امنيتي در اختيار استکبار جهاني قرار نگيرد.

9- دولت موظف است منابع مالي آزادشده را در چارچوب قانون در جهت تحقق اقتصاد مقاومتي و رونق توليد، سرمايه‌گذاري‌هاي ضروري و با اولويت نيازهاي بخش خصوصي و تقويت صندوق توسعه ملي، صرف کند.

تبصره 1- وزير خارجه موظف است روند اجراي توافقنامه را هر سه‌ماه يک‌بار به کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس گزارش دهد.کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي موظف است هر شش‌ماه يک‌بار گزارش اجراي برجام را به صحن علني مجلس شوراي اسلامي ارائه کند.

تبصره 2- با اجراي اين قانون، «قانون الزام دولت به تعليق اقدامات داوطلبانه در صورت ارجاع و يا گزارش روند هسته‌اي به شوراي امنيت» مصوب 1/9/1384، «قانون الزام دولت به تجديدنظر در همکاري با آژانس» مصوب 6/10/1385، «قانون صيانت از دستاوردهاي صلح‌آميز هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران» مصوب 29/4/1389 و «قانون الزام دولت به حفظ دستاوردها و حقوق هسته‌اي ملت ايران» مصوب 2/4/1394 لغو مي‌شود.

* علي‌ اصغر زارعي نماينده مردم تهران و يکي از نمايندگان مخالف برجام که گريستن وي در گوشه اي از صحن مجلس خبر ساز شده بود پس از پايان جلسه علني روز گذشته  به دليل فشار روحي و وضعيت نامساعد جسمي  به بخش اورژانس مجلس منتقل شد و تحت نظر پزشکان قرار گرفت.

* واکنش عتاب آميز لاريجاني به رسايي با نهيب به وي و زدن به شانه وي با دست خود موضوعي بود که سوژه عکاسان حاضر در مجلس قرار گرفته بود.

* لاريجاني در پاسخ به تذکر خارج از آيين نامه داخلي رسايي مبني براينکه “شما تمام آيين نامه را زير پا گذاشتيد” گفت: حرفتان را زديد؟ راحت شديد!؟

* لاريجاني در واکنش به اقدام رسايي که کاغذي که در آن نوشته شده بود «اين قانون شکني رسمي است مجلس فرمايشي نيست» با ذکر انتقادي  عنوان کرد”: خوب نيست اينطور حرف مي زنيد؛  فکر مي کنم همه نمايندگان در جريان مسئله بودند، شما هم بوديد.من و شما همه بايد تابع يک قواره هايي باشيم.

* کاظم جلالي درحاشيه جلسه بررسي جزئيات طرح برجام درباره ماجراي تماس تلفني لاريجاني با گوشي وي در صحن مجلس در جلسه روز يکشنبه هفته جاري با بيان اينکه اين تماس  چيز مهمي نبودبه خبرنگاران گفت:  اگر کسي دستش را در دماغش هم بکند خبرساز مي‌شود.

* تذکر احمد توکلي به لاريجاني مبني براينکه وي  اجازه نداده پيشنهاداتش مطرح شود و براين اساس  اقدام هيئت رئيسه  از نظر قانوني و سياسي اشکال دارد اين پاسخ رئيس مجلس را به همراه داشت که وفاقي بين نمايندگان حاصل شد تا در کل اين طرح را بپذيريم.

* حضور روح‌ا…  حسينيان در صحن علني مجلس با تجهيزات پزشکي از ديگر حواشي جلسه علني مجلس در روز رسيدگي به جزئيات طرح برجام بود.