رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت: ورود زائر به مشهد سالانه بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان گردش مالی ایجاد می‌کند و باید قدر این موضوع را دانست، اما توجیه اقتصادی هتلداری از میان رفته است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، گردشگری یکی از بخش‌های اساسی در اقتصاد خراسان رضوی است و به همین علت باید به توسعه آن توجه بسیار زیادی داشت.
یکی از شاخص‌های بسیار مهم در اقتصاد گردشگری شهر مشهد مقدس این است که قسمت عمده آن توسط بخش خصوصی اداره می‌شود و در همین راستا خبرنگار تسنیم در مشهد مقدس گفت‌وگویی با محمد قانعی؛ رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی و رئیس اتحادیه هتلداران این استان داشته که مشروح آن را در زیر می‌خوانید.
تسنیم: به عنوان فردی که در حوزه گردشگری فعالیت دارید فکر می‌کنید به چه علت هر سال نسبت به سال قبل میزان ماندگاری زائر در مشهد مقدس کاهش پیدا می‌کند؟
قانعی: رکود موجود در بازار تا حدودی در این امر مؤثر است اما موضوع دیگری که در این حوزه تأثیر بسیار دارد این است که مشهد شهری است که هر ساله تعداد زیادی از مردم برای زیارت به آن وارد می‌شوند و اگر ما نتوانیم خواسته‌های مردم را برای مدت زمانی که خارج از زیارت در شهر سپری می‌کنند برآورده سازیم نمی‌توانیم آنها را به ماندن در مشهد ترغیب کنیم و طبیعی است که مدت زمان باقی ماندن در مشهد را منحصر به زیارت کرده و پس از آن به شهر خود بازمی‌گردند.
دوم اینکه نسل جوان ما خواسته‌های متفاوتی با نسل سالمند دارد و باید آنها را نیز در نظر بگیریم چراکه هم اکنون بخش زیادی از جوانان بعد از باقی ماندن مدت کوتاهی در مشهد خسته شده و خانواده خود را نیز به شهر مبدأ بازمی‌گردانند.
به عنوان مثال اگر در ارتفاعات مشهد مقدس یک تله‌کابین نصب شود خودش به تنهایی یک روز مدت زمان ماندگاری زائر را افزایش می‌دهد چراکه وقت خالی یک روز فرد را پر می‌کند. جشنواره‌های فرهنگی مناسب در شهر مشهد بسیار کم برگزار می‌شود و این مسئله هم سبب می‌شود که تمایل مردم برای باقی ماندن در شهر مشهد کاهش پیدا کند.
مهم‌ترین بخش یعنی جذابیت برای آمدن مهمان به مشهد مقدس را به واسطه وجود حرم مطهر حضرت ثامن‌الحجج(ع) در این شهر داریم اما همت لازم برای نگهداری زائران در این شهر وجود ندارد که باید به آن توجه ویژه داشت.
تسنیم: طرح مبدأ به مبدأ هم اکنون در چه وضعیتی است و اجرای آن چگونه پیش می‌رود؟
قانعی: این طرح کمابیش اجرا می‌شود اما بیشتر به شهرهای مبدأ ارتباط دارد، برخی از نهادها مانند تأمین اجتماعی، سپاه و بسیج این طرح را اجرا می‌کنند اما توفیق بیشتر آن منوط به همکاری رسانه ملی است و باید گفت هیچ نوع مشکلی برای خدمات رسانی به زائران در شهر مشهد وجود ندارد.
همه ما باید در شهر به اتفاق نسبت به فراگیری فرهنگ میزبانی همت بیشتری داشته باشیم و اگر از مقام معنوی زائر حرم مطهر امام رضا (ع) گذر کنیم خود مشهدی‌ها باید بدانند نحوه برخورد با زائران و مسافران چه قدر می‌تواند در اقتصاد شهر مشهد کمک دهنده باشد و این موضوع باید در نظر گرفته شود که ورود زائر به این شهر سالانه بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان گردش مالی ایجاد می‌کند و باید قدر این موضوع را دانست.
مشهد به عنوان پایتخت معنوی جهان بوده و باید متناسب با همین لقب از زائران امام هشتم پذیرایی کرد آستان قدس رضوی در حوزه آداب تکریم اقدامات مناسبی را انجام داده اما این مسئله باید در تمام سطح شهر مشهد توسعه پیدا کند.
تسنیم: ساختارهای حمل و نقلی درون شهری و برون شهری مشهد مقدس را برای توسعه گردشگری در چه سطحی می‌بینید؟
قانعی: ساختارهای حمل و نقل برون شهری در شهر مشهد به نسبت مناسب هستند؛ حدود ۵۰ درصد مقاصد قطارهای مسافرتی کشور مشهد مقدس است و ناوگان اتوبوسرانی این شهر نیز گستردگی مناسبی داشته و خدمات رسانی خوبی دارد؛ علاوه بر اینها فرودگاه شهر مشهد دومین فرودگاه بزرگ ایران است و از نظر زیرساخت نیز وضعیت خوبی دارد.
اما در بعد پروازهای خارجی ورودی در فرودگاه قدری مشکل وجود دارد و نیاز است برای صدور روادید و کارهای گمرکی این مسافران قدری امکانات به وجود بیاید؛ همچنین فراگیری زبان‌های بین‌المللی برای افراد حاضر در فرودگاه مشهد بسیار ضروری است که باید روی آن تمرکز مناسبی داشت.
در داخل شهر مشهد با توسعه خطوط قطار شهری و وسایل حمل و نقل عمومی مناسب مشکلی وجود ندارد اما نیاز به آموزش رانندگان در بخش حمل و نقل عمومی آن گونه که شایسته امام هشتم(ع) است محسوس است چراکه ما گاها شاهد برخی از برخوردهای نامناسب رانندگان با زائران هستند.
تسنیم: وضعیت اماکن اقامتی و هتل‌های شهر مشهد به چه صورت است؟
قانعی: در مشهدمقدس از نظر هتلداری وضعیت واقعا مطلوب بوده و مشکلی وجود ندارد؛ علاوه بر اینکه خدماتی که در هتل‌های شهر مشهد ارائه داده می‌شود مطلوب‌تر از متوسط کشوری است در حالی که قیمت خدمات آنها پایین‌تر است.عرضه و تقاضا در مشهد به نفع زائران بوده و مشکلی از این نظر وجود ندارد و متوسط سنی اماکن اقامتی ۶ سال است.دفاتر هواپیمایی زیادی در مشهد فعالیت دارند که امید می‌رود این تعداد، در جذب مسافر از خارج شهر مشهد نیز فعالیت داشته باشند چراکه هم اکنون بیشتر فعالیت آژانس‌ها بر خروج مسافر از شهر مشهد است و نیاز به ورود مسافر نیز دیده می‌شود.
تسنیم: مشکلاتی در مورد نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده در صنف هتلداری وجود داشت آیا این مشکلات هم اکنون رفع شده است؟
قانعی: اعتراضی که واحدهای اقامتی اعم از هتل، هتل آپارتمان و مهمان‌پذیر به نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده داشتند این بود که اساسا صنف هتلداری به گونه‌ای نیست که فرد بتواند محصولی را تولید و انبار کرده و آن را بفروشد و ظرفیت اقامتی مشهد در بخش زیادی از سال خالی است و باید این موضوع در نظر گرفته شود.
تسنیم: در یکی از مصاحبه‌های خود عنوان کرده بودید که بیشتر هتل‌های شهر مشهد هم اکنون ورشکسته هستند بر چه مبنایی این موضوع را بیان کرده بودید؟
قانعی: عمدتا هتلداری در ایران توجیه اقتصادی ندارد، کما اینکه شاهد این هستیم که در بسیاری از شهرهای ایران اصلاٌ هتل ساخته نشده هم اکنون سرمایه‌گذاری سنگینی مانند هتلداری نمی‌تواند به اندازه هزینه‌های خود درآمد داشته باشد و هزینه‌های سربار مانند اشتراکات، مجوز ساخت، مالیات و بیمه بردوش هتلداران سنگینی می‌کند؛ با توجه روند کنونی که به ویژه در شهر مشهد در حوزه ساخت هتل‌ها وجود دارد توجیه اقتصادی این حرفه به طور کامل از بین رفته است.
تسنیم: به نظر شما کاستی عملکرد در حوزه گردشگری در شهر مشهد دیگر در چه مواردی وجود دارد؟
قانعی: مشهد شهری است که ظرفیت برای رسیدن به بهترین درآمدها از بخش گردشگری را دارد و ما می‌توانیم اقدامات مناسبی را انجام دهیم ما آئین‌های بسیار خوبی در حوزه فرهنگی داریم که می‌توانیم به واسطه آنها تعداد زیادی زائر را به این شهر جذب کنیم اما از آنها استفاده نمی کنیم.
موسیقی سنتی و محلی خراسان رضوی که وجه معنوی بسیار مناسبی دارد به طور کامل به مردم نشان داده نشده و ییلاقات اطراف مشهد درست معرفی نمی‌شوند با اینکه همین ییلاقات می‌توانند سهم زیادی در جذب و ماندگاری زائر داشته باشد.
همچنین باید در حوزه تبلیغات برون مرزی نیز فعالیت داشته و با تناسب فصل رقابت‌پذیری را در حوزه گردشگری به وجود آورد و علاوه بر اینها باید بتوان روی سفرهای گروهی تمرکزی بیشتر داشت.
متأسفانه باید گفت که این گلایه وجود دارد که در شهری مانند مشهد هنوز سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فعالیت درست و مدونی نداشته و طرح جامع گردشگری هنوز تصویب و ابلاغ نشده که این مسئله خود به خود سبب به وجود آمدن برخی از مشکلات در مدیریت حوزه گردشگری در شهر مشهد شده است.
