یک کارخانه تولید زعفران در مشهد تعطیل شد
علی شریعتیمقدم در گفتوگو با خبرنگار تسنیم در مشهدمقدس اظهار داشت: متأسفانه هم اکنون وضعیتی است که تعداد زیادی از واحدهای زعفران در حال جمعآوری هستند. متأسفانه خبر تعطیلی یک واحد نیز امروز به دست ما رسیده که در حدود ۲۵ نفر کارگر داشته است.
مدیرعامل صندوق توسعه صادرات زعفران بیان کرد: برخی از مجوزاتی که در حوزه تولید زعفران میشود دارای کارشناسی دقیقی نیست؛ در نظر بگیرید مجموع تولید زعفران در کشور ما در حدود ۳۴۰ تن بوده و این در حالی است که در حدود هزار تن مجوز کارخانه بستهبندی صادر شده است.
شریعتیمقدم تأکید کرد: با این وضعیت طبیعی است که تعدادی از واحدها تعطیل شوند و کارگران آنها نیز بلاتکلیف باقی بمانند.
تاریخچه کاشت زعفران در ایران
ایرانیان ضمن صدور زعفران به بسیاری از نقاط جهان باستان، خواص آن را به یونانیها، رومیها، چینیها و اقوام سامی از جمله عربها معرفی کردند و شیوه زراعت آن را در سدههای اول تا چهارم هجری به امتهای اسلامی اطراف مدیترانه آموختند. به این ترتیب که نخستین زعفران کاری به وسیله ایرانیان تبعید شده توسط معاویه در نواحی شام دایر شد، سپس کاشت زعفران در شمال آفریقا و اندلس (اسپانیای اسلامی) و صقلیه (سیسیل) رواج یافت و اقوام ایرانی همچون رستمیان و بنوطبری در انتقال فرهنگ زعفران کاری مؤثر بودند. مستندات تاریخی تاریخچه زعفران بیانگر این واقعیت است که ایرانیان از روزگاران کهن به زر و زعفران علاقه و توجهی زیاد داشتهاند، بهطوریکه در جشنها و سرورها و مجالس بزم و نشاط مانند عروسیها و اعیاد، یا استقبال از بزرگان و زائران زر و زعفران نثار قدمها میکردند. در برپایی با شکوهتر اینگونه آئینها، ضمن آذینبندی و آینهبندان، سکههای زرین و سیمین را به همراه زعفران و گل و نقل بر سر عروس و داماد یا شخصیتهای مورد نظر و گاهی همه حاضران در اینگونه مراسم میریختند. در برخی از مراسم زعفران را به تنهایی یا همراه با مشک و عنبر و عود دود میکردند و گلاب میپاشیدند. در عصر هخامنشیان نیز زعفران برای تزئین گردههای نان و معطر کردن خوراکها به کار میرفتهاست. در دوره پارتها زعفران ایران به یونان و روم فرستاده میشد، بعداً چین هم از مشتریان زعفران ایران شد. در عصر ساسانیان کاشت زعفران در قم نیز رایج شد و مرغوبیت محصول آنها شهرت یافت. در همان روزگار زعفران در پرداخت کاغذهای گرانقیمت کاربرد پیدا کرد، اما پیشتر از آن محلول زعفران به عنوان مرکب تحریر استفاده میشد و تا قرنها بعد در ترکیب مرکبهای تحریر مرغوب به کار میرفتهاست.
رقبای جدید ایران
اسپانیا حتی یک تن تولید زعفران ندارد ولی حدود یکصد تن در سال ۱۳۹۳ زعفران صادر کردهاست. امارات حتی یک مزرعه زعفران ندارد ولی جزو کشورهای عمده صادرکننده زعفران جهان است. افغانستان در سال ۱۳۷۰ حتی یک کیلو تولید زعفران نداشت اکنون سخن از ۱۴ تن تولید میزنند. افغانستان برای صادرات زعفران خود به آمریکا و هند و چین هیچ مانع تعرفهای ندارد.
رقبای جدیدی از جمله افغانستان، یونان، مراکش، ترکیه و هند در زمینه تولید و تجارت زعفران فعال شدهاند. چین با روشهای گلخانهای به تولید زعفران روی آوردهاست